Wspomaganie dobrego widzenia- witaminy dla oczu

Tak jak Twój organizm potrzebuje zdrowego jedzenia, tak i Twoje oczy potrzebują zdrowego odżywiania. Dowiedz się jakie produkty i  składniki zapewnią Twoim oczom zdrowie i ich dobry wygląd.

Pamiętasz, że mama zawsze powtarzała, że trzeba jeść marchewkę, bo jest dobra na wzrok? Miała całkowitą rację! Marchew zawiera witaminę A oraz karotenoidy, które są niezbędne dla zdrowia oczu. A co jeszcze warto jeść, aby Twoje oczy były zdrowe?

Antyoksydanty

Antyoksydanty (przeciwutleniacze) to związki chemiczne zaspokajające tendencję wolnych rodników do wiązania się. Działanie antyutleniające zapobiega uszkodzeniu komórek. Oksydanty atakują głównie białka, fosfolipidy, kwasy nukleinowe DNA i nienasycone kwasy tłuszczowe wchodzące w skład błon komórkowych. Rodniki mogą uszkodzić np. rogówkę. Szkodliwe działanie wolnych rodników może powodować stany zapalne w wyniku uszkodzenia delikatnych naczyń włosowatych w oczach, a u noworodków, gdzie nie ma jeszcze wytworzonej osłony antyoksydacyjnej- retinopatię wcześniaczą. U osób po 50 roku życia następuje zaburzenie wchłaniania antyoksydantów z diety, zaburzona jest też regeneracja enzymów antyoksydacyjnych, to może powodować przeciążenie wolnymi rodnikami - tym samym doprowadzić np. do chorób siatkówki i plamki żółtej. Do najważniejszych substancji przeciw-utleniających pochodzenia roślinnego zalicza się kwas askorbinowy (witamina C), karotenoidy (prowitamina A), witamina E, antocyjany, kwasy fenolowe. Przeciwutleniacze występują m.in. w owocach i warzywach.

Królowa - czarna jagoda

Czarna jagoda jest uznanym środkiem pozwalającym utrzymać zdrowy wzrok. Zapisy o jej właściwościach leczniczych odnajdujemy już w XVI wieku. Z jej owoców i liści zostało wyodrębnionych dotąd najwięcej leczniczych związków chroniących oczy przed szkodliwym działaniem wolnych rodników. Antocyjany z czarnej jagody są szczególnie cenne, gdyż regenerują pewne enzymy uszkadzane przez wolne rodniki. Skutecznie neutralizują nadmiar uszkadzających oko  wolnych rodników, przyspieszają również regenerację barwnika wzrokowego rodopsyny. Substancje czynne z czarnej jagody mają również działanie przeciwzapalne i bakteriostatyczne. Borówka wzmacnia tez kolagen (białko stanowiące podstawę zdrowej tkanki łącznej), poprawia krążenie krwi , dlatego może być stosowana zapobiegawczo i leczniczo przeciw jaskrze, może też mieć dobroczynne znaczenie dla plamki żółtej, tak ważnej dla dobrego widzenia oraz pomagać siatkówce przystosować się do widzenia w ciemności.

Witamina A

Najkorzystniejsza dla wzroku jest witamina A (neutralizuje wolne rodniki) zawiera zdrowe tłuszcze i prowitaminę A czyli beta karoten, który jest bezpiecznie magazynowany i stopniowo, w miarę potrzeb, przekształcany w witaminę A. Znajdziemy ją np. w pomarańczach, w szpinaku, brokułach, kapuście, pomidorach, liściach buraka, rzepie, szczawiu, rzeżusze, pietruszce, dyni, jarzębinie, tranie, serach, wątrobie, nerkach, maśle i śmietanie. Warto pamiętać że wchłania się ona lepiej gdy spożywamy ją z tłuszczem roślinnym. Niewielka jego ilość (2-3 krople) dodana do dań warzywnych czy soku, zupełnie wystarcza. Witamina A jest niezbędna do prawidłowego funkcjonowania pręcików i czopków, siatkówki i do syntezy rodopsyny, światłoczułego barwnika, dzięki któremu widzimy np. w nocy. Jest też niezbędna do odbudowy i funkcjonowania tkanki nabłonkowej, gwarantującej dobre widzenie. Niedobór witaminy A występuje w tzw. kurzej ślepocie, a bez pomocy terapeutycznych jej dawek może doprowadzić nawet do ślepoty.

Witaminy grupy B

Witaminy grupy B są niezbędne do prawidłowego funkcjonowania nerwów, ich niedobór może np. doprowadzić do zaburzeń w pracy nerwu wzrokowego. Witaminy z grupy B są też ważne dla utrzymania fizjologicznych funkcji wzroku i ochrony przed zmianami chorobowymi w strukturach oka. Ich zmniejszone wytwarzanie lub niska podaż z pożywieniem mogą przyczyniać się do różnych zmian chorobowych oka.

Witamina B1 jest składnikiem niektórych enzymów i bierze udział w metabolizmie węglowodanów i kwasów tłuszczowych. Reguluje funkcjonowanie nerwu wzrokowego. Objawem niedoboru witaminy B1 może być osłabienie kurczliwości mięśni oraz ból oczu. W naszym kraju głównym źródłem witaminy B1 są: rośliny strączkowe- groch, fasola, produktu zbożowe, mięso, wędliny (szczególnie wieprzowina).

Witamina B2 jest w mleku, drożdżach, wątrobie, sercu, rybach, jajach, serach białych, mące żytniej pełnoziarnistej, rzepie, soi. Odgrywa ważną rolę w fizjologii tkanek pozbawionych unaczynienia, takich jak: rogówka, soczewka, szklistka i plamka żółta. Niedobór witaminy B2 objawia się swędzeniem i pieczeniem oczu, nadwrażliwością na jasne światło oraz zwyrodnieniem rogówki.. Zażywanie witaminy B2 jest zalecane w początkowym okresie zaćmy oraz w zapaleniu spojówek.

Witamina B3 wpływa na regenerację barwnika wzrokowego- rodopsyny oraz poprawia ukrwienie oka. Jest np.w fasoli, grochu, otrębach, drożdżach, wątrobie, serze, jajkach, mleku i rybach.

Niedobór witaminy B6 może być przyczyną zapalenia nerwu wzrokowego. Zawierają ją np. drożdże piwne, suszone warzywa, produkty zbożowe, ryby, mięso, jaja, ziemniaki, kapusta, marchewka, ziarna fasoli, groch.

Witamina B12 jest niezbędna do syntezy białek odpowiedzialnych za utrzymanie prawidłowej funkcji narządu wzroku. Podaż tej witaminy jest szczególnie istotna u osób starszych ze względu na zmniejszone jej wchłanianie wraz z wiekiem. Witamina B12 występuje wyłącznie w produktach pochodzenia zwierzęcego, takich jak wątroba, nerki, serce, chude mięso, ryby, skorupiaki, sery, jaja i mleko.

Witamina C

Witamina C jest bardzo ważnym antyutleniaczem, który musi być dostarczony wraz z właściwą dietą, ponieważ organizm człowieka nie posiada zdolności syntetyzowania tej witaminy. Bogatym źródłem tej witaminy są: dzika róża, czarna porzeczka, truskawki, cytrusy, poziomki, maliny, jagody, agrest, papryka, pomidory, kalarepa. Witamina C to, obok witamin A i E trzeci ważny antyoksydant. Działa w środowisku komórki i w płynach międzykomórkowych, gdzie niszczy wolne rodniki, m.in także te, które niepożądanie tworzą się w reakcji z witaminą E. Witamina C wzmacnia ścianki naczyń, polepsza odżywianie soczewek, sprzyja normalizacji wytwarzania płynu łzowego.

Witamina E

Witamina E jest składnikiem błony komórkowej. Jako rozpuszczalny w tłuszczach antyoksydant zapewnia szczelność błon komórkowych oka i zapobiega utlenianiu witaminy A. Mając silne właściwości antyoksydacyjne, hamuje tworzenie toksycznych substancji uszkadzających naczynia krwionośne , zapobiega uszkodzeniu białek i komórek fotoreceptorów . Jest np. w sałacie, brukselce, marchewce, kiełkach zbóż, mięsie, maśle, olejach roślinnych, migdałach, margarynie, jajach, orzechach włoskich i ziemnych, mące pełnoziarnistej i mleku.

Spożywanie produktów naturalnych jak i suplementów farmakologicznych zawierających witaminy E, C, B2 i kwas foliowy  prowadzi do poprawy wzroku u chorych z zaćmą związaną z wiekiem.

Luteina

Organizm ludzki nie wytwarza luteiny- musimy ją dostarczyć. Jest ona skutecznym antyoksydantem, hamuje utlenianie tłuszczów i osłania przed uszkodzeniem delikatne naczynia włosowate siatkówki oka oraz fotoreceptory. Po wchłonięciu przez organizm gromadzi się w plamce żółtej oraz w soczewce. Podawanie organizmowi dziennie odpowiedniej jej dawki uznaje się za czynnik zmniejszający uszkodzenie plamki żółtej. Działa jak filtr chroniący siatkówkę przed uszkodzeniem komórek siatkówki przez światło z zakresu wysokoenergetycznego (niebieskiego i ultrafioletu). Jako antyoksydant zapobiega uszkodzeniu siatkówki w tym zmniejsza rozwój AMD. Występuje w takich produktach jak szpinak, rabarbar, kabaczek.

Uwaga!!

Nie wolno zażywać witamin i preparatów suplementacyjnych bez ograniczeń i bez wyraźnego wskazania lekarza. Na przykład przyjmowanie beta karotenu (wit.A) przez palaczy może zwiększyć ryzyko rozwoju nowotworu płuc.