Co to jest OBTURACJA

OBTURACJA, inaczej zwana OKLUZJA jest metodą wspomagającą leczenie niedowidzenia.

Objawem niedowidzenia jest upośledzona ostrość wzroku jednego oka. 

Wyróżnia się następujące stopnie niedowidzenia:

• dużego stopnia, gdy ostrość wzroku w oku chorym wynosi 0,1 lub jest gorsza
• średniego stopnia, gdy ostrość wzroku w oku chorym wynosi 0,1 do 0,3
• małego stopnia, gdy ostrość wzroku w oku chorym wynosi 0,3 do 0,8

   Niezależnie od przyczyny niedowidzenia zawsze konieczne jest określenie wady refrakcji, oczywiście po porażeniu akomodacji, a pacjent musi nosić przepisaną korekcję okularową. We wszystkich rodzajach niedowidzenia występujących u dzieci konieczne jest zastosowanie obturacji, czyli zasłanianie zdrowego oka, aby "oko leniwe" (niedowidzące) pobudzić do pracy.

     Zależnie od stopnia niedowidzenia oko może być zasłonięte cały dzień (obturacja całkowita) lub kilka godzin w ciągu dnia (obturacja częściowa). Oko zdrowe zasłania się niealergizującymi plastrami naklejanymi bezpośrednio na oko lub za pomocą miękkiego obturatora z niealergizującej gumy z przyssawką, który mocowany jest do okularów. Korzystniejsze jest bezpośrednie zasłanianie oka zasłonkami/plastrami, ponieważ wtedy dziecko nie ma możliwości spoglądania znad okularów, a rodzic ma pewność, ze leczenie "leniwego oka" przebiega właściwie.

     Obturację stosujemy do skutku, czyli do uzyskania pełnej ostrości wzroku. Ważne jest, by rodzic był konsekwentny w jej stosowaniu u swojego dziecka i współpracując z ortoptystką dbał o wykonanie wszelkich jej zaleceń. Nie będzie bowiem poprawy w ostrości wzroku, jeśli dziecko będzie nosić zasłonkę sporadycznie, niezgodnie z zaleceniami. Trzeba wiele cierpliwości rodziców i znacznej dyplomacji, by przekonać dziecko, że zasłanianie oczka jest konieczne.

Metodą wspomagającą obturację oka są ćwiczenia pleoptyczne, które trzeba rozpocząć jak najwcześniej i prowadzić konsekwentnie. Dzieci bardzo chętnie je wykonują. Zasada działania aparatów wykorzystywanych do ćwiczeń oparta jest na rysowaniu i celowaniu (stymulator Camp, lokalizator akustyczny). Dodatkowo można wykonywać ćwiczenia lokalizacyjne takie jak: malowanie, rysowanie, układanie drobnych klocków czy nawlekanie koralików. Celem ich jest doprowadzenie do fiksacji plamkowej i prawidłowej koordynacji oko - ręka. Ćwiczenia takie prowadzone są w gabinetach ortoptyczno - pleoptycznych lub w gabinetach leczenia zeza i niedowidzenia pod fachowym nadzorem odpowiednio wykwalifikowanej ortoptystki. Trzeba je powtarzać w seriach, ponieważ nie od razu dają trwały efekt, nie zastąpią tez zaklejania oka.

    Ze swojej praktyki chciałabym przywołać dwa przykłady. Basia rozpoczęła leczenie w wieku 5 lat, mając głębokie niedowidzenie- ostrość wzroku "leniwego oka" wynosiła 0,1. Leczenie trwało 3 lata. Rodzice co miesiąc uczęszczali na ćwiczenia pleoptyczne, konsekwentnie stosowali obturację i dziś Basia ma pełną ostrość wzroku. Kacper rozpoczął leczenie w wieku 7 lat z ostrością wzroku również 0,1, Rehabilitacja u Kacpra przebiegła podobnie i dziś chłopiec cieszy się pełną ostrością wzroku.

Należy też pamiętać, aby odpowiednio często kontrolować ostrość wzroku leczonego dziecka. Długotrwałe zasłanianie zdrowego oka bez kontroli w gabinecie zeza może doprowadzić do wtórnego niedowidzenia zasłanianego oka. Im młodsze jest dziecko, tym kontrole powinny być częstsze (co najmniej raz na miesiąc). Musimy tez uświadomić rodzica, jakie będą konsekwencje na przyszłość, jeśli oko zostanie niedowidzące.

Nieprawidłowo leczona amblyopia może prowadzić do ślepoty, a w przypadku uszkodzenia zdrowego oka może skutkować kalectwem na całe życie.